Jesuina de Carvalho hanesan estudante alumni ida husi Colégio de Santo Inácio de Loiola, fila hikas nudar manorin iha eskola ne’ebé sai hanesan nia uma daruak hodi hetan abut ba edukasaun.
![]()
Nudar oan dahuluk ba alin nain 4 husi familia simples ida ne’ebé mak forma ho abut domin nian ne’ebé mak puro, Jesuina de Carvalho alias Junha moris iha loron 13 fulan outubru tinan 2001 husi Aman Agostinho Carvalho no Inan Felizarda Alves Jacinta. Loron nia naroman rihun komesa mosu husi loron ba loron, odamatan Colégio nakloke no rona lian ida husi Santo Inácio hodi bolu Junha atu hahu nia ensinu pre-sekundaria iha Colégio de Loiola iha tinan 2014.
Rihun naroman ne’ebé mak leno nia dalan derepenti taka metin ho kalohan ne’ebé nakukun hodi sona borus nia fuan iha tinan 2015, liu husi anju ida ne’ebé mak sei sai hanesan espíritu mahein ida ba sira nia familia, nune’e tenki lakon sira nia Aman, ema ne’ebé motivador, formador, domin na’in hanesan forsa ba ida sira.
Tempu kontinua lao no nia la lakon vontade ba saida mak atu hasoru iha tempo oin mai, konsege ultrapasa nia momentu triste sira ho responsabilidade ne’ebé mak boot, ba nia estudu no familia.
Difikuldade sira la satan netik korajen no dedikasaun ba edukasaun no nia talentu sira, ikus mai Junha ho hamnasa hodi subar sentimentu triste sira iha tinan barak nia laran hodi termina nia Ensinu Secundário iha Colégio de Loiola iha tinan 2019 hamutuk ho nia kolega sira.
Laos de’it exelente ba valor akadémiku, sai mos feto potensial no talentozu ida, ne’ebé gosta halimar instrumentu múzika hanesan: piano, guitar, flauta, violino, drum no kantora di’ak ida.
Ho mehi ne’ebé iha, maske mai husi familia ne’ebé simples maibe la hamate nia vontade atu kontinua fanun nia hodi hahu estudu iha ensinu superior Instituto São João de Brito (ISJB) iha tinan 2020. Durante prosesu estudu nia laran, nia iha esperansa boot ida atu sai hanesan manorin ne’ebé iha espíritu serví ba fatin ne’ebé iha nesesidade boot ba edukasaun.
Hateke ba ponteiru ki’ik no boot relojiu nian lao dadaun tinan 4 (haat) mós pasa dadaun, esperansa ne’ebé iha la hela de’it ho esperansa, nune’e iha tinan 2023 Junha realiza mehi hodi sai hanesan manorin kualifikadu ida iha fakuldade Edukasaun departementu Lian Ingleza no klasifikadu hanesan Valedictoriam husi graduadu 79.
Hafoin kualifika husi ensinu superior, iha fulan janeiru tinan 2024 odamatan Colégio nakloke no hetan lian bolu ida husi Santo Inácio hodi fila-fali mai iha nia uma daruak. Nudar “Kanorin sai Manorin ida”, esperansa ne’e la monu leet de’it no sai duni realidade.
Dader kmanek ne’e kedan Santo Inácio fo pasu ida ba nia hodi kontinua nia pasu hanesan Manorin ida hodi bele partilla nia esperensia sira, matenek, talentu sira no kontinua servi, fo no la sura kolen maibe atu haboot de’it Na’i nia Glória.
Manorin Jesuina de Carvalho, L.Ed hateten, sai hanesan manorin ida laos de’it forma estudante sira nia valor akademika, maibe oinsa bele lori, guia, akompaña no transforma sira nia atitude, hahalok no karater sira.
“Sai hanesan manorin di’ak ida no manorin kualidade ida importante tebes atu lori transformasaun ba estudante sira, laos transforma sira nia matenek de’it maibe buka dalan oinsa mak bele forma mos sira nia karakterístika sir, tuir edukasaun Jesuíta hateten formasaun holístika no integrada, katak forma estudante sira em termos de intelectual, característica no espiritual, nune’e, ha’u presija tebes atu iha espíritu cura-personalis hodi koñese klean estudante sira no akompaña sira nia mudansa, ikus mai ita sei haree frutos husi estudante sira iha futuru” dehan Manorin iha nia knaar fatin Colégio de Loiola, Kinta feira (28/08/2025).
Agora dadaun manorin Jesuina hanorin iha nia uma daruak Colégio de Loiola kuaze tinan rua ona ba matéria espesífika Lian Ingleza no Artístika no sai mos hanesan diretóra turma ba estudante sira klase da-10 nian. Laos de’it foku ba hanorin, Jesuina mos hola parte iha ekipa formasaun eskola nian hodi responsabiliza ba formasaun espiritualidade ba estudante sira iha Loiola.
Husi esperiensia ne’ebé Junha iha fanun ita hotu, atu nafatin iha esperansa hodi kontinua hasoru desafiu moris ne’ebé iha, hodi ultrapasa no kontinua sai exemplar di’ak ida ba ema hotu.
Escritor: Ricardo Calapes no Maria Faria
Editor: Formador JPD
Leave a Reply